Διατροφή στα στάδια της ζωής
Οι διατροφικές ανάγκες του ανθρώπου αλλάζουν συνεχώς, ανάλογα με το στάδιο της ζωής στο οποίο βρίσκεται.
Βρεφική Ηλικία
0-6 μηνών: Το βρέφος κατά το πρώτο εξάμηνο ζωής, τρέφεται αποκλειστικά με γάλα. Το μητρικό γάλα αποτελεί την ιδανικότερη τροφή για τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του βρέφους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μάλιστα συστήνει τον αποκλειστικό θηλασμό για τους 6 πρώτους μήνες. Το μητρικό γάλα καλύπτει όλες τις θρεπτικές ανάγκες του βρέφους και δεν χρειάζεται η επιπλέον προσθήκη άλλες υγρής τροφής (π.χ. νερό, χαμομήλι, χυμό). Αν πάλι μια μητέρα δεν θηλάζει, απαιτείται η λήψη φόρμουλας γάλακτος για την πρώτη βρεφική ηλικία.
6-12 μηνών: Από τον 6ο μήνα και μετά συστήνεται η σταδιακή χορήγηση στερεών τροφών για όλα τα βρέφη ανεξαρτήτως εάν θηλάζουν ή τρέφονται με ξένο γάλα. Κατά μέσο όρο η χορήγηση των στέρεων τροφών ξεκινάει από τον 4ο-6ο μήνα της ζωής, ανάλογα με το αναπτυξιακό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται το βρέφος.
Δεν υπάρχει αυστηρά συγκεκριμένη σειρά με την οποία πρέπει να εισάγουμε τα τρόφιμα στη διατροφή του βρέφους. Αν το βρέφος θηλάζει, επιλέξτε να εισάγετε πρώτα τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως το κόκκινο κρέας (μοσχάρι), κοτόπουλο και ψάρι. Ξεκινήστε προσφέροντας στο βρέφος συνδυασμό τροφίμων όπως μοσχάρι με λαχανικά και φρούτα. Σταδιακά αυξήστε την ποικιλία, την ποσότητα και τη συχνότητα που τα προσφέρετε.
Ο βασικός κανόνας στη εισαγωγή στερεών τροφών, είναι να προσθέτετε ανά 3-5 μέρες ένα νέο τρόφιμο ώστε να εξετάζεται το ενδεχόμενο πιθανής αλλεργίας. Να θυμάστε ότι κάθε νέο τρόφιμο που τρώσει το βρέφος, το καταναλώνει για πρώτη φορά και δυνητικά μπορεί να προκαλέσει αλλεργία. Έτσι εισάγουμε ανά 3-5 μέρες ένα νέο τρόφιμο και παρατηρούμε πιθανές αντιδράσεις. Δεν χρειάζεται να καθυστερήσει η εισαγωγή τροφών ακόμη και των αλλεργιογόνων, έτσι ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα, το διαιτολόγιό του να περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των αυγών, ψαριών και θαλασσινών και ίχνη ξηρών καρπών. Προσοχή με τους ξηρούς καρπούς. Αν τους δοκιμάσετε πριν το 1ο έτος θα πρέπει να είναι με τη μορφή πούδρας μέσα σε κάποιο άλλο φαγητό, για την αποφυγή πνιγμού.
Η σύσταση των τροφίμων θα πρέπει μέχρι και τον 10ο μήνα να είναι σε πολτοποιημένη μορφή. Στη συνέχεια ξεκινήστε να αντικαθιστάτε τις αλεσμένες τροφές με ψιλοκομμένα κομμάτια τροφής τα οποία το βρέφος θα μπορεί να πιάσει μόνο του και να τα καταναλώσει. Ξεκινήστε με μαλακά φρούτα, λαχανικά στον ατμό ή βρασμένα, μακαρονάκια, πατάτα, στικς από τυρί, ψωμί.
Μετά το τέλος του 1ου χρόνου ζωής το βρέφος θα πρέπει να μεταβεί στη διατροφή που κάνει όλη η οικογένεια, με την προϋπόθεση ότι είναι ισορροπημένη, υγιεινή και με βάση το μεσογειακό πρότυπο διατροφής.
Παιδική & Εφηβική Ηλικία
Η διατροφή των παιδιών και αργότερα των εφήβων επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από τις διατροφικές συνήθειες των γονέων και έπειτα από αυτές των συνομήλικων τους στο σχολείο.
Μια πλήρης και ισορροπημένη διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει:
φρούτα και λαχανικά εποχής σε καθημερινή κατανάλωση και σε κάθε γεύμα
γαλακτοκομικά προϊόντα σε καθημερινή κατανάλωση
ελαιόλαδο ως κύρια λιπαρή ύλη στα φαγητά
ολικής αλέσεως δημητριακά, όπως ολικής αλέσεως ψωμί, δημητριακά πρωινού και ολικής άλεσης ζυμαρικά
όσπρια τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα
ψάρι τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα
άπαχο κρέας και πουλερικά σε εβδομαδιαία κατανάλωση
Κατά την παιδική και εφηβική ηλικία πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η φυσική δραστηριότητα και μάλιστα συστήνεται η καθημερινή ενασχόληση με κάποιου είδους φυσική δραστηριότητα για 45-60 λεπτά.
Οι ποσότητες κατανάλωσης των διαφόρων ομάδων τροφίμων εξατομικεύονται για κάθε άτομο και επηρεάζονται από την ηλικία του παιδιού/εφήβου, το φύλο, τον ρυθμό ανάπτυξης και τη σωματική δραστηριότητα.
Τρίτη Ηλικία
Σε αντιπαραβολή είναι η Τρίτη ηλικία, η οποία χαρακτηρίζεται από τη μείωση του μεταβολικού ρυθμού. Ωστόσο, η διατροφή των ατόμων αυτών πρέπει να είναι πολλή προσεγμένη για να καλύπτει τις ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά και να βελτιώνει την υγεία και την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων.
Βιβλιογραφία
Εθνικοί διατροφικοί οδηγοί. Διαθέσιμοι στο:
https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-dhmosias-ygieinhs/metadotika-kai-mh-metadotika-noshmata/c388-egkyklioi/5030-egkrish-diatrofikwn-systasewn-gia-geniko-plhthysmo-kai-eidikes-plhthysmiakes-omades
Η Διαιτολόγος Γιαζιτζή Κατερίνα εξυπηρετεί Αιγάλεω, Δυτικά Προάστια και Αττική.
Tags: ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΙ ΑΙΓΑΛΕΩ